Podważenie testamentu to temat, który może wydawać się skomplikowany i niezrozumiały dla wielu osób. Jest to jednak proces, który może mieć kluczowe znaczenie dla dziedziczenia majątku po zmarłym.
Podważenie testamentu nie jest proste. Nie można zrobić tego przed notariuszem. Jedynym sposobem jest wniesienie zarzutu o nieważność testamentu w sprawie sądowej.
Kiedy można podważyć testament ?
Podważenie testamentu możliwe jest w sprawach sądowych tj.:
-stwierdzenie nabycia spadku
-zachowek
-w postępowaniu o uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku
-w postępowaniu o dział spadku, jeżeli postanowienia testamentu zawierają sugestie co do podziału majątku spadkowego
Kiedy jest podważany testament ?
Najczęściej testament jest podważany, gdy istnieją poważne wątpliwości co do zdolności psychicznej spadkodawcy w momencie sporządzania testamentu, lub gdy istnieje podejrzenie, że spadkodawca był naciskany lub zmuszany do sporządzenia testamentu w określony sposób.
Jakie rodzaje testamentu można podważyć ?
a) testament notarialny, gdy został sporządzony przez spadkodawcę w sytuacji
- Stanu wyłączający świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli- Źródłem tej wady oświadczenia woli są szczególne właściwości psychiki lub procesu myślowego, znajdujące się “wewnątrz” osoby składającej oświadczenie woli;
- Błędu-spisanie testamentu określonej treści musi być spowodowane błędem, by móc powołać się na tę wadę. W tym przypadku, bez znaczenia pozostaje to, czego błąd dotyczy. Błąd może więc wiązać się zarówno z treścią testamentu, jak i z intencjami jakie przyświecały spadkodawcy. Nie ma znaczenia, czy błąd został wywołany umyślnie lub nieumyślnie przez osoby trzecie czy też pojawił się z winy lub bez winy testatora.
- Groźby- gdy pewna osoba deklaruje spadkodawcy zamiar spowodowania negatywnych dla niego konsekwencji w celu wywołania po jego stronie stanu zagrożenia, który to stan zagrożenia doprowadza do skłonienia testatora do złożenia oświadczenia ostatniej woli o określonej treści.Groźba musi zostać wywołana zachowaniem innej osoby, nie może natomiast wynikać z wewnętrznej obawy spadkodawcy przed wystąpieniem zjawisk od człowieka niezależnych.
UWAGA TERMIN:Na podważenie testamentu można się powołać w ciągu 3 lat od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie 10 lat od otwarcia spadku.
b) testament holograficzny tj. własnoręczny może być podważony, gdy np. istnieją wątpliwości co do autentyczności pisma spadkodawcy.
c) testament Allograficzny- czyli testament sporządzony ustanie w obecności urzędnika tj. (wójta burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego)na polecenie spadkodawcy w obecności dwóch świadków i zatwierdzony jego podpisem, może być podważony, gdy np. istnieją dowody na to, że spadkodawca nie zatwierdził testamentu swoim podpisem.
d) testament ustny, podróżny, wojskowy- testamenty szczególne, które mogą być podważone gdy np. istnieją dowody na to, że nie zostały one sporządzone zgodnie z przepisami prawa, wbrew procedurze opisanej w kodeksie cywilnym.
Jakie kroki trzeba podjąć, aby podważyć testament ?
- zgromadzenie dowodów na to, że testament powinien być podważony. Mogą to być na przykład dokumenty medyczne, zeznania świadków, opinie biegłych;
- Rozpoczęcie postępowania sądowego: należy rozpocząć postępowanie sądowe, składając odpowiedni wniosek do sądu;
- Przedstawienie dowodów w sądzie: w trakcie postępowania sądowego należy przedstawić zgromadzone dowody i przekonać sąd do podważenia testamentu.
