ONI JUŻ NIE DZIEDZICZĄ SPADKU- ZMIANY W PRAWIE SPADKOWYM PO 15 LISTOPADA 2023 ROKU
10 grudnia 2023
15 listopada 2023 r. weszła w życie nowelizacja prawa spadkowego. Jedną ze zmian jest ograniczanie dziedziczenia zstępnych dziadków do II stopnia w linii prostej. Powodem wprowadzenia tej zmiany jest długość i skomplikowany charakter postępowań o stwierdzenie nabycia spadku. Zmieniają się przepisy z zakresu postępowania spadkowego, które w założeniu mają przyspieszyć proces stwierdzenia nabycia spadku.
Wyróżniamy 5 grup spadkobierców:
Małżonek i zstępni
Małżonek, rodzice, rodzeństwo oraz zstępni rodzeństwa
Dziadkowie i ich zstępni
Pasierbowie
Gmina ostatniego miejsca zamieszkania lub Skarb Państwa
Ustawodawca dokonał zmian w 3 grupie- dziadków i ich zstępnych.
Jak było do 15 listopada 2023 roku?
Trzecia grupa spadkobierców była otwarta. Jeżeli w chwili śmierci spadkodawca nie posiadał żadnych dzieci, wnuków, ani dalszych zstępnych, małżonka, rodziców ani rodzeństwa, to do dziedziczenia dochodzili jego dziadkowie. W przypadku ich braku dziedziczyli ich zstępni, tj. wujkowie i ciotki spadkodawcy – jeśli i te osoby nie dożyły otwarcia spadku, do dziedziczenia dochodzili ich zstępni, tj. kuzyni spadkodawcy. W braku kuzynów mogli dziedziczyć ich zstępni i kolejni zstępni – ten krąg spadkobierców nie był w żaden sposób ograniczony. Powodowało to też znaczne wydłużenie postępowania spadkowego albowiem, tak szeroka grupa spadkobierców i konieczność ich poszukiwania wydłużała całą procedurę.
Jak jest po 15 listopada 2023 roku?
Trzecia grupa spadkobierców została ograniczona do wnuków dziadków. Po zmianach zstępni kuzynów spadkobiercy (tj. tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki) nie są powołani do dziedziczenia ustawowego.
Powyższe zmiany mają prowadzić do usunięcia z kręgu osób ustawowo uprawnionych do spadkobrania dalekich krewnych, z którymi więź często jest znikoma albo w ogóle nie powstała. Ponad to, wcześniejszy stan prawny stwarzał pewne zagrożenie. Mianowicie, jeśli spadkobierca był zadłużony, to można było się spodziewać, że wszyscy spadkobiercy odrzucą spadek po nim, aby nie odziedziczyć długów. Tak szeroka grupa spadkobierców zdecydowanie wydłużała całą procedurę.
Zaproponowana zmiana w sposób niewątpliwy pozwoli na skrócenie długości postępowań o stwierdzenie nabycia spadku wobec braku potrzeby poszukiwania dalszej rodziny zmarłego spadkodawcy.
Zmiany dotyczą spadków otwartych po 15 listopada 2023 roku.