7 sierpnia 2024
Stan prawny dotyczący zasiedzenia nieruchomości ciągle się zmienia. Z dniem 5 października 2023 r. weszła zmiana w zakresie zasiedzenia nieruchomości rolnych. Obecnie może je zasiedzieć każdy.
Czym jest nieruchomość rolna?
Są to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji rolnej, w tym ogrodniczej i sadowniczej, zwierzęcej w tym rybnej. Przeznaczenie takiej nieruchomości musi być ujawnione w ewidencji gruntów i budynków oraz w miejscowym planie na cele rolne. Jeżeli nieruchomość, którą chcesz zasiedzieć nie spełnia powyższych kryteriów oznacza to, że nie jest gruntem rolnym i możesz ją zasiedzieć na zasadach ogólnych.
Jakie warunki należy spełnić?
-
status nieruchomości rolnej
-
samoistne posiadanie nieruchomości
-
ciągłość posiadania samoistnego przez 20 lub 30 lat, zależnie od tego, czy wszedłeś w posiadanie gruntu w dobrej, czy w złej wierze.
Taki stan prawny obowiązuje obecnie. Jednak nie zawsze tak było. Do niedawna istniały istotne ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych w drodze zasiedzenia.
Jakie były przesłanki zasiedzenia nieruchomości rolnej przed 5.10.2023 i dlaczego to takie ważne?
Przy ocenie tego, czy ktoś zasiedział nieruchomość rolną należy brać pod uwagę stan prawny istniejący w chwili, z którą skutek zasiedzenia nastąpił. Ważny jest zatem stan prawny istniejący w momencie końca okresu zasiedzenia. Jeżeli do zasiedzenia doszło przed 5 października 2023 roku zastosowanie będą miały przepisy istniejące poprzednio.
Jakie były przesłanki zasiedzenia przed 5 października 2023 roku i dlaczego to takie ważne?
Dla zasiedzenia istotny jest stan prawny istniejący w chwili, w której zasiedzenie nastąpiło.
Innymi słowy ważny jest stan prawny istniejący w chwili, w której skończył się biegł zasiedzenia (moment końca okresu zasiedzenia). Jeżeli do zasiedzenia doszło przed 5 października 2023 r., zastosowanie mogą mieć pewne istotne ograniczenia w zasiadywaniu gruntów rolnych.
Ważne terminy
W okresieod 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. obowiązywał art. 172 par. 3 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem do zasiedzenia nieruchomości rolnych należało stosować przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Dodatkowe przesłanki gruntu rolnego zależały od jego powierzchni.
– Grunt rolny o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha
W powyższym okresie nieruchomości o takich powierzchniach były wyłączone spod działania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Wobec tego zasiadujący nie musiał spełniać dodatkowych przesłanek. Taki grunt rolny mógł zasiedzieć każdy.Takie przepisy obowiązywały w okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r
– Grunt rolny o powierzchni 0,3-0,99 ha
W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 25 czerwca 2019 r. nieruchomość rolną o takiej powierzchni mógł zasiedzieć tylko rolnik indywidualny. Zmieniło się to wraz z nowelizacją ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Na mocy ustawowego wyłączenia pomiędzy 26 czerwca 2019 r. a 4 października 2023 r. zasiedzieć nieruchomość rolną mógł już każdy, także nie rolnik indywidualny.
– Grunt rolny o powierzchni 1 ha i większej
W okresie od 30 kwietnia 2016 r. do 4 października 2023 r. nieruchomość rolną o powierzchni równej co najmniej 1 ha mógł zasiedzieć tylko rolnik indywidualny. Dodatkowe ograniczenie było takie, że łączna powierzchnia zawiadywanego gruntu rolnego, którego zasiadujący już jest właścicielem nie przekroczy 300 ha rolnych.
Kto był rolnikiem indywidualnym?
Zgodnie z obowiązującym wówczas art. 6 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego rolnikiem indywidualnym był:
-
właściciel, użytkownik wieczysty, samoistny posiadacz lub dzierżawca nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekraczała 300 ha,
-
posiadający kwalifikacje rolnicze,
-
co najmniej 5 lat zamieszkały w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
-
prowadzący przez ten okres osobiście to gospodarstwo.