Dlaczego na termin rozprawy czekamy miesiącami ? O przyczynach i możliwych rozwiązaniach opowiada Adw. Karolina Jagiełło-Przychodzka

Każdy, kto choć raz uczestniczył w postępowaniu sądowym, wie, że czekanie na termin rozprawy potrafi trwać miesiącami, a nawet latami. Niestety, nie jest to przesada – rzeczywiście często przypomina to swoistą loterię.

Z czego to wynika?

Przeciążenie sądów – liczba spraw, które wpływają każdego dnia, znacznie przewyższa możliwości organizacyjne sądów.

Braki kadrowe – zbyt mała liczba sędziów, protokolantów czy asystentów powoduje zatory w planowaniu rozpraw.

Czynniki losowe – urlopy, choroby, zmiana składu sędziowskiego lub konieczność doręczenia korespondencji stronie przebywającej za granicą mogą znacznie opóźnić postępowanie.

Priorytetyzacja spraw – niektóre kategorie postępowań (np. sprawy karne z tymczasowym aresztowaniem czy rodzinne dotyczące małoletnich) rozpoznawane są w pierwszej kolejności.

Złożoność sprawy – im więcej uczestników, dowodów i opinii biegłych, tym dłużej trwa przygotowanie do rozprawy.

Dlatego, gdy słyszymy, że „termin rozprawy został wyznaczony za kilka miesięcy”, nie zawsze wynika to z opieszałości – często to po prostu efekt przeciążonego systemu.

Co można w takiej sytuacji zrobić?

Choć nie mamy wpływu na tempo pracy sądów, istnieją pewne narzędzia, które mogą pomóc „przypomnieć” o naszej sprawie:

Wniosek o przyspieszenie rozpoznania sprawy

To pismo składane do sądu prowadzącego sprawę. Sądy nie zawsze są zachwycone takimi wnioskami, ale sam fakt jego złożenia ma praktyczny skutek — teczka z aktami musi zostać wyjęta z szafy sędziego, aby dołączyć do niej wniosek. Innymi słowy – ktoś fizycznie bierze sprawę do ręki i przypomina sobie, że ona wciąż czeka na rozpoznanie.

Wniosek do Prezesa Sądu o nadzór administracyjny nad postępowaniem

To rozwiązanie warto stosować tylko w sytuacjach, gdy postępowanie naprawdę się przeciąga, a sąd przez dłuższy czas nie podejmuje żadnych czynności. Prezes sądu może wtedy zwrócić uwagę na opóźnienie lub poprosić o wyjaśnienia.

Skarga na przewlekłość postępowania

To ostateczność. Składa się ją wtedy, gdy opóźnienie jest rażące i trwa tak długo, że realnie narusza nasze prawa. Jej złożenie może skutkować nie tylko zobowiązaniem sądu do podjęcia działań, ale też zasądzeniem od Skarbu Państwa określonej kwoty za przewlekłość.