Upadłość konsumencka a mieszkanie z kredytem hipotecznym – co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji?
Jednym z najczęstszych pytań, jakie słyszymy w kancelarii od osób rozważających upadłość konsumencką, jest:
„Co stanie się z moim mieszkaniem obciążonym kredytem hipotecznym?”
Nie bez powodu – nieruchomość to zazwyczaj najcenniejszy składnik majątku, a jednocześnie gwarancja bezpieczeństwa życiowego. W tym artykule wyjaśniamy, jak wygląda sytuacja mieszkania w upadłości konsumenckiej, jakie uprawnienia ma syndyk i czy w ogóle istnieje szansa na zachowanie nieruchomości.
Mieszkanie z hipoteką a masa upadłości
Z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej cały majątek dłużnika wchodzi do tzw. masy upadłości, w tym również mieszkanie lub dom obciążony kredytem hipotecznym.
Oznacza to, że:
-
zarząd nad nieruchomością przejmuje syndyk,
-
syndyk może sprzedać mieszkanie w celu zaspokojenia wierzycieli,
-
bank jako wierzyciel hipoteczny ma pierwszeństwo zaspokojenia ze środków uzyskanych ze sprzedaży.
W praktyce więc, jeśli dojdzie do sprzedaży nieruchomości, to bank w pierwszej kolejności otrzyma należne mu środki.
Czy można zatrzymać mieszkanie po ogłoszeniu upadłości?
Teoretycznie – tak. W praktyce – zdarza się to rzadko.
Sąd może odstąpić od sprzedaży mieszkania, jeżeli:
-
jego wartość jest zbliżona do wysokości zadłużenia hipotecznego,
-
dłużnik regularnie spłaca kredyt,
-
sprzedaż nie przyniosłaby realnych korzyści dla wierzycieli.
W większości spraw jednak nieruchomości obciążone hipoteką są sprzedawane. Ustawodawca przewidział jednak mechanizm ochronny – po sprzedaży mieszkania sąd może przyznać upadłemu środki na wynajem lokalu mieszkalnego na okres od 12 do 24 miesięcy (art. 342 Prawa upadłościowego).
Co dzieje się z kredytem hipotecznym po sprzedaży mieszkania?
Po sprzedaży nieruchomości:
-
uzyskane środki trafiają do banku,
-
jeśli cena sprzedaży nie pokryje całego zadłużenia, pozostała część długu może zostać objęta umorzeniem.
Oznacza to, że po zakończeniu postępowania upadłościowego dłużnik nie musi spłacać niedopłaty wobec banku – zobowiązanie wygasa razem z innymi długami objętymi upadłością.
Wspólny kredyt hipoteczny a upadłość jednego z kredytobiorców
Jeżeli kredyt hipoteczny został zaciągnięty wspólnie (np. przez małżonków), ogłoszenie upadłości przez jedną osobę nie zwalnia drugiej z odpowiedzialności.
Bank:
-
nadal może żądać spłaty całości zobowiązania od współkredytobiorcy,
-
traktuje nieruchomość jako zabezpieczenie całego długu.
Dlatego przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką warto dokładnie przeanalizować sytuację majątkową i rodzinną – zwłaszcza przy wspólnych kredytach.
Czy możliwy jest wykup mieszkania od syndyka?
Tak – choć wymaga to odpowiedniego zaplecza finansowego.
Często zdarza się, że:
-
członkowie rodziny lub osoby bliskie upadłego składają ofertę wykupu mieszkania,
-
syndyk sprzedaje nieruchomość za cenę rynkową, za zgodą sądu.
Sprzedaż po zaniżonej cenie jest niedopuszczalna, ale dobrze przygotowana oferta może pozwolić zachować mieszkanie w rodzinie.
Alternatywy dla sprzedaży mieszkania
W wyjątkowych sytuacjach możliwe jest:
-
zawarcie porozumienia z bankiem,
-
dalsza spłata kredytu hipotecznego mimo ogłoszenia upadłości.
Takie rozwiązanie wymaga:
-
zgody banku,
-
zgody syndyka,
-
akceptacji sądu upadłościowego.
Nie jest to standard, ale w indywidualnych przypadkach bywa realną alternatywą.
Upadłość konsumencka – nie koniec, lecz nowy początek
Zadłużenie potrafi przytłoczyć. Każda nieopłacona rata, każdy telefon od wierzyciela to narastający stres. Upadłość konsumencka nie jest porażką – to narzędzie prawne, które pozwala zatrzymać spiralę długów i odzyskać kontrolę nad życiem.
Choć:
-
informacja o upadłości widnieje w BIK przez 10 lat,
-
dostęp do kredytów jest przez pewien czas ograniczony,
to w zamian dłużnik zyskuje:
-
zatrzymanie naliczania odsetek,
-
przewidywalny plan spłat lub umorzenie zobowiązań,
-
realną szansę na finansowy restart.
Upadłość konsumencka przy kredycie hipotecznym to proces skomplikowany, ale dobrze poprowadzony może zapewnić bezpieczeństwo mieszkaniowe i umożliwić życie bez długów.
📌 Jeśli rozważasz upadłość konsumencką – skonsultuj swoją sytuację z doświadczonym adwokatem. Każda sprawa wymaga indywidualnej analizy, a właściwa strategia może zrobić ogromną różnicę.